Hoe verwijder ik een teek?

Als we er in de zomer weer vaker op uit gaan, dien je alert te zijn op teek. Teken zijn dan namelijk in verschillende natuurrijke gebieden actief, zoals het bos. Met name als we gaan wandelen of fietsen kunnen we ermee in contact komen. Wat is het gevaar van een teek? Als we te maken hebben met een tekenbeet is dit meestal onschuldig. Het kan echter wel risico's geven op verschillende ziekten, zoals de ziekte van Lyme. De teek in de huid dient altijd zo snel mogelijk en vooral op een goede manier verwijderd te worden. Hoe kun je de teek verwijderen? In dit blogartikel kom je het te weten, maar ook lees je hoe je een tekenbeet kunt herkennen. Herken ook de belangrijkste gezondheidsklachten die je, zowel vroeg als laat, kunt ervaren na een tekenbeet. Tenslotte geven wij tips om een tekenbeet te helpen voorkomen. 

Een teek is een parasiet en lijkt op een klein spinnetje; het behoort dan ook tot de spinachtigen. De levenscyclus van een teek begint als larve, vervolgens tot nimf en uiteindelijk tot volwassen teek. Een teek heeft bloed nodig om te kunnen groeien; afkomstig van zowel dieren als mensen. Het zijn vooral de volwassen teken die besmet kunnen zijn met verschillende ziekten. Teken bevinden zich vooral in een bosrijke omgeving, maar ook in hoog gras, bladeren en struiken. Wist je dat een teek wel een jaar zonder voedsel kan overleven?

Jaarlijks krijgen meer dan een miljoen mensen te maken met een tekenbeet; meer dan 20.000 mensen lopen hierdoor de ziekte van Lyme op. Een teek is niet altijd makkelijk te herkennen, omdat het erg klein is, ongeveer 1 tot 3 millimeter. Meestal herken je het op de huid aan een klein zwart stipje. Vaak bevindt de teek zich op lichaamsdelen, zoals de knieholtes, de oksels, de liezen of achter de oren. Het is belangrijk om een tekenbeet te kunnen herkennen zodat je direct actie kunt ondernemen. Zo kun je de kans op ziekten helpen voorkomen. Na een tekenbeet kan er een bultje ontstaan of de huid wordt rood; de plek komt overeen met een muggenbeet en gaat na een paar dagen vanzelf weg. Het is geen bevestiging voor de ziekte van Lyme. 

Als er een teek vast zit in je huid, verwijder deze dan zo gauw als mogelijk, liefst binnen 24 uur. Zo verklein je de kans op besmetting. Teek verwijderen doe je het beste met een speciale tekentang. Je kunt ook een puntige pincet gebruiken; pak de teek bij de kop vast en trek deze er rustig uit. Na het verwijderen van de teek ontsmet je de huid met jodium of alcohol; nooit vooraf desinfecteren, want dit vergroot juist de kans op besmetting. 

De bekendste ziekte die teken met zich kan meebrengen is de ziekte van Lyme; dit wordt veroorzaakt door de Borrelia bacterie. Deze komt voornamelijk voor in Europa en Noord-Amerika. Daarnaast zijn er nog meer ziekten die kunnen ontstaan na een tekenbeet, zoals Rickettsiose en het Powassan virus. De verschillende ziekten kunnen ontstaan doordat de teek zich reeds eerder heeft volgezogen met bloed van bijvoorbeeld een vleermuis, een hond of een vogel. 

Gemiddeld is 1 op de 5 teken besmet met de ziekmakende bacterie. De ziekte van Lyme is een ernstige ziekte waarbij het immuunsysteem wordt aangetast. Zo kan het zelfs schadelijk zijn voor het zenuwstelsel, de gewrichten en het hart. In Nederland is circa eenderde van de teken besmet met de Borrelia bacterie die de ziekte van Lyme kan veroorzaken. Wanneer kun je besmet raken? Als je in aanraking komt met een besmette teek, hoef je er niet direct ziek van te worden. De kans op besmetting is namelijk het grootst als de teek 48 tot 72 uur in het lichaam heeft gezeten.  

Vroege symptomen van de ziekte van Lyme

Welke klachten kun je krijgen na een tekenbeet? Na 3 tot 30 dagen na de tekenbeet kunnen er verschillende gezondheidsklachten optreden:

• Hoofdpijn
• Koorts
• Koude rillingen
• Vermoeidheid 
• Spierpijn of gewrichtspijn
• Rode kring op de huid (EM) die gemiddeld optreedt na 7 dagen dat zich langzaam aan verder uitbreidt

Late symptomen van de ziekte van Lyme

Na dagen of maanden kunnen de volgende symptomen optreden:

• Ernstige hoofdpijn
• Stijve nek
• Verlies van spierspanning
• Hartkloppingen
• Duizeligheid
• Kortademigheid
• Hersenontsteking
• Ontsteking van ruggemerg
• Zenuwpijn
• Pijn in pezen, spieren en gewrichten, met name in de knieën
• Tintelingen in handen en voeten

Ga altijd naar de huisarts als je een tekenbeet vermoedt. Noteer de datum en de plek van de tekenbeet. Hoewel men zegt enkel bij een rode kring een arts te raadplegen, verschijnt deze namelijk niet bij iedereen (bij circa 70% van de lymepatiënten). Ga dus ook bij het ontbreken van een rode kring toch langs de huisarts. Een Borrelia infectie kan worden vastgesteld aan de hand van bloedonderzoeken; hierbij worden meerdere bloedonderzoeken aangeraden. De infectie kan worden bestreden met een antibioticakuur. 

Een tekenbeet voorkomen is het beste. Probeer dan ook zoveel mogelijk te vermijden dat je in aanraking komt met teken. Vooral als je gaat wandelen of fietsen in bosrijke gebieden dien je extra op te letten. Daar bevinden zich vaak de meeste teken. Wees ook extra voorzichtig met kinderen die vaak buiten spelen. Maak gebruik van de volgende tips om een tekenbeet te kunnen helpen voorkomen:

• Wees vooral alert in de lente en in de zomer, maar niet alleen in Nederland, want in heel Europa komt teken voor. 
• Draag lange kleding en het liefst in lichte kleuren zodat de teek beter zichtbaar is. Met lange mouwen en een lange broek voorkom je huidcontact met de teek. Daarnaast draag je beter dichte schoenen. 
• Check regelmatig of je afwijkingen ziet in de huid die kunnen wijzen op een tekenbeet. Controleer iedereen van het gezin en eventueel ook huisdieren. 
• Draag een hoed of een pet om het hoofd te beschermen tegen een tekenbeet. Teken zitten ook graag in de haren en bij de haargrens. 
• Als je er op uit gaat, neem dan altijd een tekentang mee zodat je de teek direct op juiste wijze kunt verwijderen. 
• Let ook op als je gaat picknicken, sporten of spelen in parken. 
• Blijf zoveel mogelijk op de speciale wandel- en fietspaden; ook als je met de hond gaat lopen. 
• Bescherm de huid eventueel met een insectenwerend middel dat DEET bevat.