Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Het is niet anders; bevallen doet pijn. Elke bevalling is anders en elke vrouw gaat anders met pijn om. Misschien zie je op tegen de pijn tijdens de bevalling. Gelukkig zijn er verschillende manieren om de pijn te verzachten. Zowel thuis als in het ziekenhuis.

Thuis kan alleen pijnbestrijding worden gegeven als er geen medicijnen aan te pas komen. Dit kan met de geboorteTENS of alternatieve therapieën zoals acupunctuur of waterinjecties. Waterinjecties zijn injecties met water in de onderrug. In Zweden en in Canada wordt de waterprik al langer toegepast. Vanaf 1 juli 2013 mogen ook Nederlandse verloskundigen deze geven. Overigens staan gynaecologen en anesthesiologen niet achter het gebruik van deze injecties. Zij vinden dat er onvoldoende bewijs is dat ze effectief zijn. Thuis kan er ook gebruik worden gemaakt van de geboorteTENS. Met dit apparaatje kun je zelf stroomstootjes geven tegen de pijn.

Voor pijnbestrijding met medicijnen moet je altijd naar het ziekenhuis. In Nederland worden de ruggenprik (epidurale analgesie), injectie met pethidine en het pompje met remifentanil het meest toegepast als pijnbestrijding. De ruggenprik is een zenuwblokkade techniek die direct aan de wervelkolom wordt toegepast. Door een injectie van een lokale anesthesie of sterke pijnstillers wordt een blokkade rondom de zenuwen gemaakt die pijnverlichting verschaft. Een ruggenprik wordt meestal toegepast bij vrouwen tijdens bevallingen als ze veel pijn ervaren. Het is ook effectief bij andere periodes van acute of chronische pijn die niet worden verlicht met medicijnen alleen.

Injectie met pethidine is een vorm van pijnbestrijding die wordt vastgehouden voor episoden van grote extreme pijn. Pethidine is een opioïde die wordt geïnjecteerd in de spier en actief is voor 3 tot 4 uur. Naast de pijnbestrijding heeft het ook een sederende werking. 

Een pompje met remifentanil wordt gebruikt bij het verlichten van acute of chronische pijn bij volwassenen. Het werkt door een eenmalige injectie of door middel van een implantatie van het pompje. Hierdoor wordt een medicijn continu afgegeven dat de pijn voorkomt of op tragere wijze verlicht. Remifentanil is meestal een goede optie voor korte termijn pijnbestrijding bij volwassenen.

De pijn wordt veroorzaakt door het samentrekken van de baarmoeder. Deze weeën komen in golven. Naarmate de bevalling vordert worden de weeën steeds krachtiger en pijnlijker. Het verschilt per vrouw waar ze pijn heeft (buik, rug of benen). Bovendien ervaart elke vrouw de pijn weer anders. Tijdens de bevalling maakt het lichaam zelf pijnstillers aan (endorfinen). Dit maakt de bevalling wat draaglijker.

Het is aangetoond dat vrouwen die tijdens de bevalling goede ondersteuning krijgen, minder pijn voelen. Ook hebben zij minder vaak behoefte aan pijnmedicatie. Daarom is het belangrijk om ruim van te voren na te denken wie je graag bij de bevalling wilt hebben. Kies voor iemand bij wie je jezelf niet ‘groot’ hoeft te houden, zoals je partner, moeder, zus of een goede vriendin. Vertel deze steun en toeverlaat en je verloskundige of gynaecoloog wat je wensen zijn, ook wat betreft de pijnbestrijding. Dit geeft rust en zorgt ervoor dat je jezelf straks helemaal op het opvangen van de weeën kunt richten. Het kan ook helpen om een zwangerschapscursus te volgen. Hier oefen je met ademhalingstechnieken en baringshoudingen die de pijn kunnen verlichten.