Wat is reuma

Reuma is een verzamelnaam voor meer dan honderd verschillende aandoeningen die te maken hebben met pijn en ontsteking in het bewegingsapparaat. Dit omvat gewrichten, spieren, pezen en botten. Reuma kan variëren van milde klachten tot ernstige beperkingen en kan elke leeftijdsgroep treffen, hoewel het vaker voorkomt bij ouderen. De meest bekende vormen van reuma zijn reumatoïde artritis, artrose en jicht, maar er zijn veel andere vormen die elk hun eigen specifieke kenmerken en behandelingen hebben.

De symptomen van reuma kunnen sterk variëren afhankelijk van het type reuma en de ernst van de aandoening. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn:

• Pijn in gewrichten en spieren
• Stijfheid, vooral in de ochtend of na een periode van rust
• Zwelling en roodheid rond de gewrichten
• Vermoeidheid en algemene malaise
• Bewegingsbeperkingen
• Warme, ontstoken gewrichten
• Knobbels onder de huid, vooral bij reumatoïde artritis

De oorzaken van reuma zijn complex en vaak niet volledig begrepen. Reuma kan ontstaan door een combinatie van genetische, omgevings- en levensstijlfactoren. Sommige vormen van reuma, zoals reumatoïde artritis, worden veroorzaakt door een auto-immuunreactie waarbij het immuunsysteem ten onrechte het eigen lichaam aanvalt. Andere vormen, zoals artrose, worden veroorzaakt door slijtage van het gewrichtskraakbeen. Infecties, verwondingen, overbelasting en hormonale veranderingen kunnen ook bijdragen aan het ontstaan van reuma.

Reuma in de handen is een veelvoorkomende en bijzonder vervelende vorm van de aandoening. De handen bevatten veel kleine gewrichten die gevoelig zijn voor ontstekingen en slijtage. Symptomen van reuma in de handen kunnen zijn:

• Pijn en stijfheid in de vingers en polsen
• Zwelling en gevoeligheid van de gewrichten
• Verlies van gripkracht en handfunctie
• Misvorming van de gewrichten bij langdurige ziekte, zoals de karakteristieke "zwaanhalzen" bij reumatoïde artritis

Reuma kan erfelijke componenten hebben, vooral in het geval van auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis en lupus. Dit betekent dat als iemand in je familie reuma heeft, je een verhoogd risico kunt hebben om de aandoening ook te ontwikkelen. Echter, erfelijkheid is slechts één factor. Omgevingsfactoren, levensstijl en andere gezondheidsomstandigheden spelen ook een belangrijke rol in het ontstaan van reuma.

Reuma wordt vaak herkend door het optreden van de eerder genoemde symptomen zoals pijn, stijfheid, zwelling en bewegingsbeperkingen. Een medische diagnose wordt echter meestal gesteld door een arts op basis van een combinatie van lichamelijk onderzoek, bloedtesten en beeldvormende technieken zoals röntgenfoto's, MRI of echografie. Bloedtesten kunnen specifieke markers van ontsteking en auto-immuun activiteit aantonen, wat helpt bij het identificeren van het type reuma.

Er zijn vele soorten reuma, elk met hun eigen kenmerken en behandelingen. Enkele van de belangrijkste types zijn:

1. Reumatoïde artritis: Een auto-immuunziekte die voornamelijk de gewrichten aantast en kan leiden tot ernstige misvorming en functiebeperking.
2. Artrose: Een degeneratieve gewrichtsaandoening veroorzaakt door slijtage van het kraakbeen, vaak voorkomend bij ouderen.
3. Jicht: Een vorm van artritis veroorzaakt door de ophoping van urinezuurkristallen in de gewrichten, wat leidt tot plotselinge, ernstige pijn en zwelling.
4. Lupus: Een systemische auto-immuunziekte die meerdere organen en weefsels kan aantasten, waaronder de gewrichten, huid, nieren en hart.
5. Fibromyalgie: Een aandoening gekenmerkt door wijdverspreide pijn en gevoeligheid in de spieren en zachte weefsels, vaak gepaard gaand met vermoeidheid en slaapstoornissen.

Het herkennen van de specifieke symptomen en het stellen van de juiste diagnose is cruciaal voor een effectieve behandeling en het beheer van reuma. Behandeling kan bestaan uit medicatie, fysiotherapie, leefstijlaanpassingen en soms chirurgische ingrepen, afhankelijk van het type en de ernst van de aandoening.