Kinkhoest is een besmettelijke luchtweginfectie veroorzaakt door de kinkhoestbacterie; Bordetella pertussis. Bij kinkhoest treden langdurige, hevige hoestbuien op. Kinkhoest komt op alle leeftijden voor, maar het meest bij kinderen.

kind met een zakdoek kind met een zakdoek

Drie fasen van kinkhoest

Vaccinatie tegen kinkhoest is opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Helaas is de bescherming niet levenslang. Iemand die de ziekte al een keer heeft doorgemaakt, is ook niet levenslang beschermd. Hij kan dus toch nog een keer kinkhoest krijgen, de ziekte verloopt dan wel veel minder ernstig. Zeven tot tien dagen na besmetting beginnen de klachten. De klachten veranderen tijdens de ziekte, waardoor kinkhoest in drie fases kan worden onderverdeeld.

Klachten tijdens de eerste fase van kinkhoest:

  • verkoudheid
  • niezen
  • lichte koorts
  • prikkelhoest

De tweede fase, één tot twee weken later, wordt gekenmerkt door de hoestbuien, deze:

  • komen plotseling op;
  • zijn hevig;
  • gaan gepaard met helder, taai slijm;
  • soms is er ook sprake van overgeven en/of blauw aanlopen;
  • eindigt vaak met een lange, gierende inademing (kinken).
Een volwassene kan kinkhoest hebben zonder de kenmerkende verschijnselen. Hij is dan verkouden en blijft vaak wel één tot drie maanden doorhoesten.

Kenmerken van de derde fase:

  • begint meestal binnen vier weken na begin van de ziekte;
  • kan weken tot maanden duren;
  • nog steeds last van hoesten, maar minder en zonder slijm erbij.

Hoe besmettelijk is kinkhoest?

Kinkhoest wordt onder andere overgedragen door hoesten en niezen. De kans op besmetting is het grootst in het begin van de ziekte. Dan is echter vaak nog niet duidelijk dat er sprake is van kinkhoest. Men is besmettelijk tot vier weken na het begin van de typische kinkhoestaanvallen. Hoesthygiëne helpt om kinkhoest te voorkomen. Hierbij kun je denken aan: hoesten in een papieren zakdoekje en deze weggooien of de hand voor de mond houden bij hoesten en deze hierna wassen. Kom niet in de buurt van baby’s of vrouwen die langer dan 34 weken zwanger zijn wanneer je kinkhoest hebt. Kinderen onder de één jaar hebben nog niet alle kinkhoestinentingen gekregen en kunnen ernstig ziek worden. Vrouwen die bij de geboorte van hun baby kinkhoest hebben, kunnen het direct overdragen op hun kindje.

Wat is de behandeling bij kinkhoest?

Raadpleeg de huisarts als er contact is geweest met een kinkhoestpatiënt en er hardnekkige hoestbuien optreden. De huisarts kan kinkhoest met onderzoek aantonen. Kinkhoest gaat vanzelf over, al duurt het soms maanden. Rust kan ervoor zorgen dat iemand wat minder hoestaanvallen krijgt. Maar in bed blijven is niet nodig. Antibiotica hebben over het algemeen geen zin. De hoestbuien worden er niet minder door en de kinkhoestperiode duurt even lang. Alleen wanneer in het gezin een zwangere vrouw, een kind onder één jaar of een ernstig ziek kind is (bijvoorbeeld met een hartkwaal of longziekte), wordt overwogen het hele gezin antibiotica te geven om besmetting te voorkomen.
Kinkhoestbehandeling is gericht op het bestrijden van de symptomen, bijvoorbeeld met een hoestdrank.